محمد صالح خردنیا
صنعت و تکنولوژی همواره مسیر تحول، دگرگونی و رشد و ترقی را می‌پیماید و روز به روز، بلکه ثانیه به ثانیه در حال رشد و توسعه است.
سازندگان و تولید کنندگان صنایع با یکدیگر رقابت می‌کنند و بر روند ترقی و روبه رشد آن می‌افزایند؛ تا هر روز ابزار جدید تر و با کارآیی بیشتری را وارد بازار کنند.
از جمله آن صنایع در حال رشد و توسعه، وسایل ارتباطی و رسانه‌ای می‌باشد، که طی چند سال اخیر تحول و رشد قابل توجهی داشته است.
ابزارهایی مثل: رایانه، ماهواره، اینترنت، تلفن همراه و گوشیهای آن که روز به روز با امکانات و قابلیتهای بیشتر و جدیدتری وارد بازار و در اختیار متقاضیان و افراد جامعه قرار می‌گیرد.همه ی اینها بیانگر این است که بشر،با قدرت علم و دانش و استعدادها و قابلیتهایی که خداوند حکیم و علیم در ذات او نهفته است، توانسته گامهای مهمی را در زمینه رفاه و آسایش خود و همنوعان خود بردارد. بر سختیها و مشکلات غلبه کند و تا حدی از حصار قوانین دست و پاگیر طبیعت خود را برهاند و یا به تعبیر دیگر با قوانین طبیعت خود را وفق دهد و سازگار شود.
او توانسته مسافتهای طولانی و طاقت فرسا را با زمانی کوتاه طی کند، مسافتهای طولانی و چند ماهه را فقط در چند ساعت بپیماید؛ همچنین توانسته دو نفری که دورترین فاصله را باهم دارند، به صورت سمعی و بصری ( صوتی و تصویری) با هم ارتباط دهد.
آری! همه‌ی این تحولات محصول علم و دانش بشر می‌باشد: « یا معشر الجن و الإنس إن استطعتم أن تنفذوا من أقطار السموات و الأرض فانفذوا،لا تنفذون إلا بسلطان» الرحمن 33 (ای گروه جنیان و انسانها! اگر می‌توانید از کرانه‌های آسمان و زمین بگذرید،بگذرید. ولیکن نمی‌توانید بگذرید مگر با قدرت عظیم ( علم و دانش.)
در واقع تمام این ابزار و صنایع پیشرفته که بشر به آن دست یافته، نعمتهای خداوند بر بندگانش می‌باشند، تا آنرا در مسیر صلاح خود و جامعه به خدمت بگیرد.
« ألم تروا أن الله سخر لکم ما فی السموات و ما فی الأرض و أسبغ علیکم نعمه ظاهرة و باطنة...» لقمان 20 ( آیا ندیده اید که خداوند آنچه را که در آسمانها و زمین است مسخر شما کرده است و( در مسیر منافع شما به حرکت انداخته است) و نعمتهای خود را چه ظاهر و آشکار و چه باطن و پنهان بر شما گسترده و افزون ساخته است).
همه‌ی این نعمتهایی که به نحوی در خدمت بشر گماشته شده‌اند، شکر هر کدام به صورت جداگانه بر انسان لازم و ضروریست و شکر نعمت هم به این معناست که نعمت را در همان مسیری که صاحب نعمت یعنی آفریدگار جهانیان تعیین نموده، به کار برده شود و مورد استفاده قرار گیرد. زیرا که شکر حقیقی و شکر مطلوب از دیدگاه قرآن شکر عملی است که در عمل تبلور می‌یابد. قرآن در این رابطه می‌فرماید: « إعملوا آل داود شکرا و قلیل من عبادی الشکور» سبأ 13
(ای دودمان داود! سپاسگزاری ( این همه نعمت را ) بکنید و در عمل سپاسگزار ما باشید و بدانید که اندکی از بندگانم سپاسگزارند).
آیا امروزه افراد جامعه ما از وسایل پیشرفته ای که در اختیار دارند و از امکانات و دستاوردهای خود،در مسیری که آفریدگار آنها تعیین نموده، استفاده می‌کنند؟
آیا آنها را در جهت رشد و تعالی و پیشترفت خود و جامعه به کار می‌گیرند؟
اینترنت را نمی‌گویم که دردسترس همه نیست و هنوز استفاده از آن همگانی نشده و عده کمی از افراد جامعه در اختیار دارند.
همین گوشیهای موبایلی که در دست هر کودک و نوجوانی به وفور دیده می‌شود و در تمام خانواده‌های شهری و روستایی به تعداد افراد خانواده یافت می‌شود، آیا فرهنگ صحیح استفاده کردن از این ابزارها ( گوشیهای موبایل،ماهواره و اینترنت و ...) در جامعه و خانواده‌ها نهادینه شده است؟
آیا در این راستا کوچکترین گامی از جانب مسئولان، فرهنگیان و دعوتگران و مربیان برداشته شده است؟
متأسفانه پاسخ منفی است؛ چرا کسی به فکر این معضل نیست؟ چرا کسی نسل جوان امروز را با تبلیغات جهانی آشنا و مقابله و تعامل صحیح با آنرا آموزش نمی‌دهد؟
مگر نه اینست که در دنیایی که پر از تبلیغات است یا باید خودتان به زندگی خط بدهید،یا دیگران خط خواهند داد؟!
فردی که فرهنگ استفاده صحیح از ماهواره و اینترنت را ندارد و بدون شناخت پا به این دنیای وسیع و پر مخاطره نهاده و یا کودک 10 ساله ای که گوشی موبایلی در اختیار دارد که با کیفیت بالا عکس و فیلم می‌گیرد و با بهره گیری از امکانات بلوتوث که بر روی گوشی‌اش نصب است خیلی زود عکسها و فیلمهایی را که بدون درنظر گرفتن حریم اشخاص و بدون کسب اجازه از آنها گرفته را منتشر می‌کند و یا فیلمها و تصاویر مستهجن و ضد اخلاق را به راحتی از اطرافیان دریافت می‌کند و قسمت عمده‌ای از اوقات خود را صرف تماشا و تبادل آنها می‌نماید چه عواقبی برای هریک از آنها می‌شود در نظر گرفت؟
نمی‌خواهم بگویم حالت تدافعی به خود بگیریم و در تقابل با این ابزار و امکانات حرکت کنیم.
در عصری زندگی می‌کنیم که عصر ارتباطات و انفجار اطلاعات نامگذاری شده است لذا به خدمت نگرفتن هریک از این رسانه‌ها، حرکت قهقرایی و رو به عقب محسوب می‌شود که تحت هیچ شرایطی به صلاح جوامع اسلامی نیست.
خلاصه اینکه عصر،عصر جهانی شدن است و جوامع سنتی ما و خانواده‌ها بایستی خود را آماده کنند. به این معنا که فرهنگ صحیح مواجهه با این ابزار مدرن را در درون خود نهادینه کنند؛ فرزندان را درسایه‌ی تعالیم انسان ساز اسلام، تربیت نمایند. تربیتی که خدا محور باشد و فرزند و متربی در هر مکان و زمان و در هر لحظه از زندگیش خدا را حاضر و ناظر بداند.
نه تربیت پدر محوری و پدر سالاری، چرا که پدر در تمام صحنه‌های زندگی حاضر نیست و در خلوت و تنهاییش دیگر با او نیست.
همچنین بایستی گامهای بلندی جهت آموزشهای لازم در رابطه با استفاده صحیح و بهینه از این ابزار و امکانات ( ماهواره، اینترنت، موبایل و ...) به خانواده‌ها داده شود، تا با این گامهای مثبت، هم آسیب پذیری جامعه کاهش یابد و هم بهره‌برداری صحیح از این ابزار به عمل آید تا با استفاده این نعمتها و امکانات جوامع اسلامی از قافله‌ی پیشترفت عقب نماند و با به خدمت گرفتن این رسانه‌ها پیامش را به گوش همه جهانیان برساند و به امید روزی که جوامع اسلامی در عرصه تبلیعات و رسانه، گوی سبقت را بربایند و حرفها برای گفتن داشته باشند.
نظرات